About Annemarie Koolstra

This author has not yet filled in any details.
So far Annemarie Koolstra has created 17 blog entries.
Email

Hoe je beter en makkelijker kunt leren met dopamine

Huiswerk maken en leren voor repetities, activiteiten die dagelijks aan de orde zijn maar waar je niet bepaald meteen enthousiast en blij van wordt, dus laat staan dat je er uit jezelf gemotiveerd aan begint. Maak gebruik van dopamine! Klinkt als een soort drug en dat is het ook wel een beetje en….  je kunt het zelf maken!

 

Wat is dopamine en waarom gaat leren makkelijker als je het interessant vindt of als je nieuwsgierig bent?
Dopamine wordt ook wel het ‘gelukshormoon’ of het ‘geluksstofje’ genoemd. Op het moment dat er in de hersenen dopamine wordt aangemaakt, geeft dat een fijn gevoel en word je blij. Hoe je gebruik kunt maken van dopamine bij het leren kun je hier ontdekken.

Dopamine is een stofje dat alleen in de hersenen wordt aangemaakt en daar ook blijft. Dit stofje komt vrij als je iets nieuws gaat leren en als je het interessant of leuk vindt (of als je zin in iets lekkers hebt!). Wanneer deze stofjes vrijkomen worden de boodschappen tussen de hersencellen makkelijker doorgegeven. Je leert dus makkelijker en je onthoudt het ook beter. De taak die je gaat doen moet ook weer niet te makkelijk zijn, het is een kwestie van puzzelen en uitproberen, het moet dus een uitdaging zijn. De dopamine zorgt ervoor dat je hersencellen goed met elkaar communiceren en sterke verbindingen maken.

Proud to be vout!
Niemand vindt het fijn om fouten te maken, het voelt als falen maar eigenlijk zou je het niet erg moeten vinden om fouten te maken. Wie kent niet het gezegde: van fouten maken leer je! Dat is ook zo want als je geen fouten maakt dan leer je ook niet echt. We zeggen dan: proud to be vout. In je hersenen zit een gebiedje dat ook wel het ‘oh shit centrum’ wordt genoemd. Maak je een fout of gaat iets mis, dan zorgen dit ‘oh shit centrum’ én dopamine ervoor dat je op zoek gaat naar andere manieren om het op te lossen. Wel belangrijk is dat je niet al opgegeven hebt (het lukt me toch niet!). Niet opgeven dus, zie het als een uitdaging om toch vol te houden en te blijven proberen. Dat helpt je brein om dingen makkelijker te leren en beter te onthouden. En lukt het uiteindelijk wel dan word je voor al die inspanning en geploeter beloond met je portie zelf aangemaakte dopa, wat je een blij en trots gevoel geeft.

Eet wat lekkers
Dopamine wordt ook aangemaakt als je bijvoorbeeld chocola, fruit of noten eet. In chocola, appels, bananen en amandelen zitten stofjes die er voor zorgen dat de hersenen dopamine aanmaken. Dus als je gaat leren, eet een stukje chocola, neem een appel of banaan of een handje amandelen.

Gijs (14 jaar) maakt regelmatig zijn eigen versie van studentenhaver;  smelt 2 ons pure chocola in een pannetje (au bain marie). Strijk op een vel bakpapier rondjes chocola en strooi daar grof gehakte cashewnoten op (favoriet van Gijs) of andere noten. Op laten stijven in de koelkast. Doe het in een bakje en neem voor je gaat studeren een stukje of als tussendoortje als je even pauze neemt.

Bij de huiswerktips schrijf ik regelmatig over hoe je op verschillende manieren kunt leren en studeren. Bij leren is het namelijk belangrijk dat je al je zintuigen gebruikt zodat je de lesstof beter en langer onthoudt. Lees bijvoorbeeld hoe je het beste woordjes kunt leren of een goede samenvatting of mindmap kunt maken.

HUISWERKTIP – Woordjes leren

Bij de talen Engels, Frans en Duits (Grieks en Latijn) krijg je als huiswerk woordjes en soms ook hele zinnen om te leren. Hoe meer woordjes je kent hoe beter je talen gaan, het is belangrijk dat je een grote woordenschat opbouwt. In deze blog ga ik je laten zien dat er goede en handige manieren zijn om woordjes te leren. Woordjes leren is best saai en daarom is het slim om af te wisselen en zo ontdek je ook wat jouw beste manier is.

 

Het leren van woordjes kan best moeilijk zijn. Je korte termijngeheugen is niet zo best, komt vaak voor bij dyslexie. Je kunt de dingen niet meteen onthouden en je hebt veel herhaling nodig. Ook kan het zijn dat je je slecht kunt concentreren of je vergeet het geleerde weer snel. Er zijn verschillende manieren om woordjes te leren en herhaling is belangrijk. Als je woordjes moet leren, plan dan meerdere leerblokjes in én over meer dagen. Verdeel het aantal woorden in delen. Heb je bijvoorbeeld 40 woorden te leren dan maak je er 2 lijsten van 20 woorden van.

Woordjes leren met kaartjes
Maak kaartjes van stevig papier (tip: neem een navulling voor een memoblok en knip de blaadjes doormidden, je hebt dan een mooi formaat kaartjes). Schrijf  op de ene kant het vreemde woord, op de andere kant de Nederlandse betekenis. Spreek de woorden tijdens het opschrijven hardop uit en doe dit ook als je de woordjes leert! Klinkt misschien raar maar door hardop te praten tijdens het leren wordt het beter in je geheugen opgeslagen.

Bepaal het aantal woorden dat je per keer wilt gaan leren. Neem een stapeltje voor je en lees het vreemde woord en bedenk/leer de betekenis. Draai het kaartje  om en controleer of je het goed hebt. Herhaal dit een keer. Leg vervolgens de stapel met de Nederlandse  betekenis voor je en leer de woorden op dezelfde manier als met de vreemde woorden.

De volgende keer dat je gaat oefenen neem je de stapel voor je en als je het woord vlot kan benoemen, leg je het kaartje op een rechter stapeltje. Ken je het woord nog niet goed, dan leg je het op een linker stapeltje. Dit stapeltje herhaal je net zo lang tot alle kaartjes op de rechter stapel liggen.

Woordjes leren met beweging
Maak kaartjes zoals beschreven bij woordjes leren met kaartjes. De kaartjes liggen op tafel. Pak een kaartje en lees het vreemde woord en de betekenis hardop voor. Loop door je kamer (heb je een kleine kamer, kun je het ook in de huiskamer doen) en blijf dit uitspreken herhalen. Leg het kaartje ergens neer en loop terug naar je tafel of bureau. Pak het volgende kaartje en doe hetzelfde, leg het kaartje weer ergens neer in de kamer en doe dit met alle kaartjes die je deze keer wilt leren.

Ga nu de kamer door en blijf bij een kaartje staan, pak het op en lees het hardop voor en loop terug naar je tafel waar je het kaartje weer neerlegt. Doe dit met alle kaartjes, haal ze allemaal terug. Wacht 20 minuten (ga bijvoorbeeld iets van maakwerk doen). Controleer welke woorden je nu goed kent en leg die apart. Met de overgebleven kaartjes herhaal je het looprondje. Wacht weer 20 minuten (goed moment om even pauze te nemen!) en pak de kaartjes en controleer welke woorden er nu goed inzitten. Heb je dan nog kaartjes over, loop het rondje nogmaals.

Weetje: wanneer je beweegt gaat er meer zuurstof en bloed naar je hersenen, het leren gaat makkelijker én de informatie wordt beter opgeslagen in  je geheugen. Op school wordt voornamelijk je linker hersenhelft gebruikt bij rekenen, taal en logisch redeneren. Door actief te zijn met je lijf wordt je rechter hersenhelft gestimuleerd en hierdoor gaan je beide hersenhelften beter samenwerken!

Woordjes leren met Wrts
Wrts is een gratis online overhoorprogramma. Je kunt zelf je eigen woordenlijsten invoeren maar er staan ook al lijsten in die je kunt downloaden. Als je de lijsten hebt ingevoerd kan je jezelf op 8 verschillende manieren laten overhoren. Ook handig is dat je de woorden kan laten uitspreken. Wrts onthoudt elke gemaakte fout en vraagt deze dan opnieuw zodat je oefent net zolang tot het goed gaat. Aan het eind krijg je een beoordelingscijfer te zien. www.wrts.nl

Probeer ze allemaal een keer uit en ontdek wat jouw beste manier is maar wissel ook af, dan is het minder saai en je onthoudt het beter. Je kunt je natuurlijk ook nog altijd laten overhoren door je ouders en als die geen tijd hebben kun je ook nog  met een klasgenoot samen oefenen en elkaar overhoren.

Op deze blog schrijf ik regelmatig over hoe je het beste kunt leren via de huiswerktips. Er volgen er nog meer dus houd de blog in de gaten.

Tip voor ouders: wil je je kind helpen met huiswerk dan kun je uiteraard de blogs (mee)lezen. Er zijn ook boekjes te koop waarin allerlei handige informatie staat over helpen met huiswerk. Zelf vind ik ‘DE HUISWERKCOACH’ van Arnold Brouwer een aanrader.

 

 

 

 

HUISWERKTIP – Hoe bereid je je voor op een repetitieweek?

De meeste leerstof die je in de repetitieweek krijgt heb je al eens gehad als (schriftelijke) overhoringen. Hoeveel tijd je nu aan de stof moet besteden hangt ook af van hoe je eerder de stof geleerd hebt. In drie stappen ga ik je laten zien hoe je zonder al teveel stress en zo efficiënt mogelijk in niet al te veel tijd je goed kunt voorbereiden op de (laatste) repetitieweek. Ook krijg je nog handige tips voor een betere concentratie en motivatie.

 

Maak een planning
Een goede huiswerkplanning is best lastig en meestal niet de meest favoriete bezigheid van pubers maar het levert je uiteindelijk veel op. Je leert prioriteiten te stellen en het geeft overzicht waardoor je minder stress ervaart. Het is een goede gewoonte om iedere week voor je huiswerk een planning te maken. Bij een planning is het belangrijk dat je kan inschatten hoeveel tijd je nodig hebt voor de opdrachten, zodat je ook in de toekomst weet hoeveel tijd bepaalde taken en opdrachten in beslag nemen.
Wissel maak-en leerwerk af, in de repetitieweek is dat wat lastiger want dan zal het hoofdzakelijk leerwerk zijn. Het is wel verstandig om niet verschillende talen na elkaar te leren maar wissel het af met bijvoorbeeld zaakvakken zoals geschiedenis en aardrijkskunde. Ik heb een voorbeeld van een planner toegevoegd, deze is afkomstig van de website: www.lereniseenmakkie.nl. Op internet kun je op verschillende sites voorbeelden vinden van een planner, ook digitaal.

Goede voorbereiding geeft goede score!
Leerwerk is een belangrijk onderdeel van het huiswerk en het is het onderdeel waar je cijfers voor krijgt die bepalend zijn voor overgang naar het volgende leerjaar. Hoeveel tijd je nodig hebt om je voor te bereiden op de repetitieweek hangt dan ook heel erg af van hoe je al eerder met de leerstof bent omgegaan.
Dat begint al met hoe goed je oplet bij de uitleg en instructie van de leraar, het maken van goede aantekeningen en hoe je vervolgens de leerstof leert. De leerstof alleen meerdere malen lezen is niet zo zinvol. Het is belangrijk dat je op verschillende manieren, actief met de leerstof omgaat zodat het beter in je lange termijn geheugen wordt opgeslagen. Je bent goed bezig als je bijvoorbeeld samenvattingen, mindmaps en schema’s maakt. Je slaat de stof dan beter op waardoor je voor een repetitieweek niet al te veel tijd kwijt bent met leren. Je kunt dan voor de meeste stof volstaan met het doornemen van je samenvatting of mindmap. Heb je het idee dat je van onderdelen te weinig weet, dan kun je alsnog de stof uit je leerboek bestuderen.

Overhoren
Een goede manier om te weten of je de leerstof goed beheerst en begrijpt, is overhoren. Laat je niet meteen overhoren als je geleerd hebt maar wacht een paar uur en doe in die tijd iets anders. Je kunt er ook een nachtje over slapen, dit werkt echt want terwijl je slaapt en uitrust verwerken je hersenen alles wat je op een dag leert en doet. Je ouders vragen je te overhoren is natuurlijk altijd goed maar lukt dat niet dan kun je ook je broertje of zusje uitleggen en vertellen wat je geleerd hebt. Als je iets aan iemand kunt uitleggen, dan heb je de stof meestal goed geleerd en begrepen.

Tips voor concentratie en motivatie
Zin maken en aandacht bij de lesstof houden is best lastig maar als je je aan het stappenplan houdt en de volgende tips volgt gaat het vast lukken!

Plan ook regelmatig pauzes in en beweeg dan wat, ga naar buiten en neem ook tijd voor sportactiviteiten.

Ga niet leren met een lege maag maar ook niet meteen na het eten. Eet gezonde dingen zoals fruit, noten of een stukje chocola.

Plan blokken van 30 minuten in en leer niet te lang door in de avond. Dus ook niet tot je naar bed gaat en op schermpjes want van dat blauwe licht kun je moeilijk in slaap komen.

Succes! En mocht je toch nog ergens hulp bij nodig hebben, kunnen jij of je ouders contact opnemen via de mail of telefoon. Lees ook het interview op de blog met Jochem over zijn ervaringen in de brugklas.

 

Van achtste-groeper naar brugklas of hoe overleef ik de brugklas?

Hoe is het om puber te zijn en wanneer ben je een puber? Hoe bereid je je voor op de brugklas en hoe ga je om met al die nieuwe vakken, huiswerk en hoe maak je nieuwe vrienden? Dat dit thema erg leeft bleek wel uit het enthousiasme van 7 meiden uit groep 8 die op een donderdagmiddag bij elkaar kwamen en met leuke activiteiten en spelletjes een leerzame maar vooral heel gezellige middag hadden.

 

Op de tafel waar de meiden gaan aanschuiven staan schaaltjes met allerlei lekkers om die altijd hongerige pubermagen te vullen. De materialen van de activiteiten die we gaan doen liggen klaar. De meiden druppelen binnen en nadat (uiteraard) eerst het eten en drinken gretig aftrek vindt, worden de materialen belangstellend bekeken en gevraagd wat we gaan doen. De stemming zit er al snel in als het onderwerp: wat is een puber en wanneer ben je dat? aan de orde komt. Dat het te maken heeft met hormonen daar zijn ze het wel over eens maar wat het nou precies is en wanneer ben je het? dat is toch niet echt duidelijk voor ze. Wel zijn ze het unaniem eens dat degene die het middagje georganiseerd heeft wel heel duidelijk een puber is en dat terwijl zijzelf denkt dat nog helemaal niet te zijn!

Ik was wel verrast dat ze zo weinig weet hebben van de puberteit en wat er dan allemaal gebeurt. En hoewel ze het interessant vonden om iets te horen over hoe die hormonen in de hersenen werken en je gevoelsleven behoorlijk in de war kunnen schoppen en dat je als puber moeite hebt met plannen en organiseren, kwamen ze met veel vragen over wat er allemaal in je lichaam verandert en gebeurt. Wellicht wat naïef van mij om te denken dat ze daar thuis of op school informatie over krijgen of is dit nog een gevoelig onderwerp voor opvoeders? (Idee voor deskundigen om daar iets mee te doen? want blijkbaar is daar wel degelijk behoefte aan).

Kwaliteitenspel
Op kaartjes staan kwaliteiten en ze mogen om de beurt een kaartje van de stapel pakken. Als je vindt dat de kwaliteit bij jezelf past houd je het kaartje en anders mag je het aan iemand geven waarvan jij vindt dat die de kwaliteit/eigenschap bezit (wel uitleggen waarom je dat vindt). Dit spel is goed voor het zelfbeeld en zelfvertrouwen want iedere keer dat je een kaartje krijgt, krijg je een compliment en positieve feedback. Heel leuk om te zien dat ze ook  met elkaar in discussie gingen over wie de kwaliteit moest krijgen en werden er argumenten en voorbeelden gegeven waarom. Uiteindelijk belanden er ook kwaliteiten waarvan ze vonden dat iedereen die wel had op een algemeen stapeltje. Er was een kwaliteit waarvan ze vonden dat niemand die bezat en die kreeg ik toebedeeld waar ik best wel blij mee was! (geduldig).

Je ontdekt meer over iemand door een uur met hem te spelen dan door een jaar met hem te praten (Plato)
Kaartjes met vragen over; school, emoties, kwaliteiten en talenten liggen op tafel. Ze mogen om de beurt een kaartje pakken en beantwoorden. We hebben vragen beantwoord als: Met wie praat je over je gevoelens? En bij wie kun je thuis je verhaal kwijt? (voor de meesten was dat toch hun moeder). Hele leuke en creatieve reacties op de vraag: Als je een dag mocht ruilen met iemand, met wie zou dat dan zijn? Genoemd werd; een bekende hockeyer, een jongen om te voelen hoe dat is, een actrice of een beroemd iemand. Bijzonder vond ik; iemand die goed voor een groep kan en durft te spreken zodat ik dan kan ervaren hoe dat is en hoe je dat dan kan doen. Omdat we inmiddels aan het eind van de middag waren beland,  mochten ze nog een vraag kiezen die ze allemaal graag wilden beantwoorden. Dat werd: Wie zijn je vrienden? En wat bewonder je in hem of haar? Dit waren stuk voor stuk mooie persoonlijke cadeautjes naar elkaar waarin waardering voor de vriendschap voor elkaar werd verwoord. Dit was een mooie afsluiting  van een middag, die door de meiden als volgt is ervaren:

Wat vond je van de middag? gezellig en interessant; leuk we hebben veel gelachen en gedeeld; leuk en fijn dat ik mijn gevoelens kwijt kon.
Wat vond je positief/leuk? de spelletjes; met vriendinnen zijn; het kwaliteitenspel.
Heb je idee dat je nu met vertrouwen naar de middelbare school gaat? ja; ja zeker; zeker!!!

Op de vraag of ze nog iets gemist hadden gaven ze allemaal aan dat niet te vinden. Fijn dat ze dat zo ervaren hebben maar ik zou zeker nog een middag kunnen vullen over hoe het is om puber te zijn en hoe om te gaan met al die veranderingen in het leven van een puber. Nog maar even lekker genieten van de tijd op de basisschool want eenmaal in de brugklas gaan ze vast regelmatig terugverlangen naar die vertrouwde en overzichtelijke tijd! Eerst maar starten in de brugklas en als het leren en huiswerk maken moeilijk is, kan er altijd weer in een groepje of individueel gestart worden voor huiswerkbegeleiding.
Lees ook  het interview wat ik heb gehad met een brugklasser over zijn ervaringen in het 1e jaar, dat staat ook op de blog.

Op de foto de kwaliteiten van één van de meiden, met zulke kwaliteiten ga je het zeker redden in de brugklas!

Hoezo puberaal ik heb ook een verhaal – 1. Interview met brugklasser

Ik had al aangekondigd dat ik in deze blog ook de puber zelf aan het woord ga laten. En aangezien het einde van het schooljaar al weer in zicht is heb ik Jochem (13 jaar, brugklas gymnasium) gevraagd naar zijn ervaringen als brugklasser. Hoe kijkt hij terug op zijn eerste jaar en heeft hij tips en advies voor toekomstige brugklassers? En uiteraard ook bedoeld voor iedere ouder en leraar die wil weten wat de puber nou bezighoudt.

 

Hoe heb je je voorbereid op de brugklas?
We kregen de boeken opgestuurd en die hebben we in de laatste week van de zomervakantie gekaft. (tip: koop flexibel kaftpapier met elastiek, dat zag ik bij klasgenoten, dat gaat een stuk makkelijker dan met gewoon kaftpapier). Echt voorbereid heb ik me niet. Op andere scholen moeten ze soms van te voren boeken lezen. Ik heb met mezelf afgesproken dat als ik na school thuiskom eerst iets eten en drinken en daarna huiswerk gaan maken.

Waren er zaken waar je onzeker over was of tegenop zag?
Huiswerk; weinig vrije tijd na school. Zoveel dat als je vrije tijd hebt bijna niet weet wat je dan met die vrije tijd moet doen. Soms geven ze heel veel huiswerk tegelijk, ze zouden dan met elkaar moeten overleggen over de hoeveelheid. In het begin was het wel meer dan nu aan het eind van het schooljaar. Vrienden maken zag ik wel tegenop. Het is moeilijk om zo maar naar iemand toe te stappen en hallo te zeggen. En waarom dat moeilijk is weet ik eigenlijk niet precies. Het is wel lastig om te bedenken waar je over gaat praten met iemand. Ik vraag dan maar waarom ze voor deze school gekozen hebben. Ga gewoon met iemand praten die je aardig lijkt en praat met iedereen.

Hoe belangrijk zijn klasgenoten en vrienden voor je op school?
We gaan meestal in groepjes met elkaar om. Er zijn niet echt heel verschillende groepen, die gaan ook wel weer met elkaar om maar de jongens meestal wel apart van de meisjes. Wat de meisjes doen in de pauzes weet ik eigenlijk niet. Over schoolwerk praten doen we niet echt. We praten wel over heftig nieuws, bijvoorbeeld als er aanslagen zijn geweest. We plagen elkaar, grapjes maken met elkaar en over elkaar en heel veel verschillende soorten moppen tappen.

Huiswerk, had je idee wat er van je verwacht werd en hoe je het beste kunt leren en huiswerk maken?
Op de basisschool vond ik leren een makkie maar in de brugklas is het echt niet zo als op de basisschool. De leerstof moet je echt begrijpen en inzicht hebben. In het begin las ik de leerstof gewoon een paar keer door en dacht dat dat wel genoeg was. Bij de eerste toets periode had ik daardoor een paar onvoldoendes. Daar schrok ik wel van en begreep dat ik het anders moest gaan doen. Aantekeningen in de les zijn belangrijk. Bij het maken van huiswerk oefen je ook al voor de schriftelijke overhoring. Als je merkt dat je in het ene vak beter bent dan in het andere, dan kun je beter al meer dagen van te voren beginnen en meer leermomenten inplannen. Ik ben nooit goed geweest in tijd maar het is wel belangrijk om prioriteiten te stellen; dingen die lang duren niet eerst doen maar de dingen die kort duren.

Word je daar op school door de docenten goed mee geholpen?
We hebben op school wel een thema gehad over hoe je hersenen werken met leren en zo. Ook wel over verschillende manieren van leren. Met een repetitieweek moeten we een planning invullen en moet je aangeven wanneer je wat gaat doen en hoeveel tijd je daaraan gaat besteden. Als er in de les iets wordt uitgelegd luister ik eerst en als ik iets niet begrijp vraag ik wel om nadere uitleg. Een goede leraar is belangrijk. Ik vind een leraar goed als die enthousiast vertelt, goed uitlegt en ook vertelt waarom je iets moet leren. En die je altijd vragen mag stellen.

Hoe kunnen je ouders je het beste helpen met huiswerk?
Probeer het eerst zelf. Ik vind dat ze zich niet moeten bemoeien met hoe je het moet doen maar ik ben wel eigenwijs en wil het graag zelf doen en dan ook op mijn manier. Ze kunnen wel helpen met overhoren door vragen te stellen over de tekst, dan weet je of je de stof begrijpt. Er over vertellen is ook een goede methode. Soms zeg ik dat het niet nodig is om te overhoren, omdat ik er dan geen zin in heb. Maar dan is het wel goed dat ze het toch doen. Overhoren is wel de beste manier om te weten of je het wel weet. Op de basisschool wordt dat niet geleerd, hoe je het beste kunt leren. Het zou wel handig zijn want dan weet je al een beetje hoe je dat kan doen en dan heb je geen onvoldoendes die je weer moet ophalen. In de derde en vierde periode is inhalen erg lastig.

Het schooljaar is nu bijna voorbij, wat viel er tegen en wat viel er mee?
Huiswerk viel toch wel mee maar dan meer de hoeveelheid. Ik besteed er ongeveer twee uur per dag aan en dat is te doen. En ook het maken van vrienden; je moet gewoon een beetje lef hebben en dan lukt het wel. Wat tegen viel dat heb ik al aangegeven, dat is hoe je het beste kunt leren.

Jij hebt hulp gehad bij het leren en maken van huiswerk. Stel dat je dat niet had gehad zou je het dan zo goed doen als nu?
Dat denk ik niet; ik heb bijvoorbeeld geleerd dat je dingen beter onthoudt als je verschillende manieren van leren gebruikt. Bijvoorbeeld het maken van een mindmap, dat vind ik wel moeilijk want ik kan niet zo goed tekenen maar ik heb wel een beetje mijn eigen manier bedacht met steekwoorden en pijltjes. Ook het werken met kaartjes voor het leren van woordjes vind ik heel handig.

Heb je nog een goede tip of advies voor kinderen die volgend schooljaar naar de brugklas gaan?
Bedenk goed welke school je wilt, sfeer is heel belangrijk, kijk naar alle lokalen ook waar je geen les hebt. Leuke lokalen laten ze zien andere niet, je zit er de hele dag, dus vraag je af: vind ik dat leuk zo’n lokaal of is het saai? Hard werken en goede inzet dan gaat het goed. Goed cijfer geeft een goed gevoel. Wees jezelf en doe niet mee aan dingen die je niet leuk vindt.

Wetenschap versus Praktijk

Om pubers beter te begrijpen en te kunnen begeleiden ben ik op zoek gegaan naar wat er allemaal op theoretisch en wetenschappelijk gebied geschreven en beweerd wordt. De wetenschap heeft zeker niet stilgezeten en met de voortschrijdende techniek krijgen we steeds meer inzicht in hoe het puberbrein werkt en wat dat voor invloed zou hebben op het gedrag van de puber.

De theorie dat er gedacht werd dat pubergedrag veroorzaakt werd door een ‘onrijp brein’ is inmiddels ook al weer achterhaald, terwijl dat nou juist een fijne verklaring was voor het impulsieve en dwarse gedrag van de puber. Het probleemgedrag van de puber zou te verklaren zijn doordat de voorste gebieden van het puberbrein – de prefrontale cortex, die onder meer een rol spelen bij plannen en organiseren, stellen van prioriteiten en impulsbeheersing – nog niet genoeg ontwikkeld waren.

Een ander gebied in de hersenen dat in de puberteit heel gevoelig is en onder invloed van de puberhormonen heel actief is, is het emotionele systeem (nucleus accumbens). Dit systeem is erg gevoelig voor beloning en spanning. Maar die emoties  -die nogal eens de bocht uit dreigen te vliegen – hebben pubers juist hard nodig om zich helemaal te richten op nieuwe ervaringen, het ontwikkelen van creatieve denkstijlen en het aangaan van sociale relaties (het proces van losmaken van ouders, zelfstandigheid en eigen identiteit) . Het erbij willen horen, je een plek in de sociale omgeving veroveren is essentieel voor een puber. En juist deze sociale ervaringen hebben veel invloed op de ontwikkeling van andere hersendelen.  Je zou dus kunnen zeggen dat de pubers die emoties juist nodig hebben om die andere hersendelen in de prefrontale cortex (waarvan wij vinden dat ze die meer en beter moeten gaan gebruiken!) te activeren en te ontwikkelen.

Door dit inkijkje in het raadsel van het puberbrein zouden wij met meer compassie naar de puber kunnen kijken en is hun lastige en impulsieve gedrag beter te begrijpen. En al geven ze vaak signalen af dat ze ouders en opvoeders niet meer nodig hebben en het zelf wel kunnen, is het tegendeel waar.

Hieronder een aantal citaten uit het boekje: Puber Leaks. Op de achterkant van het boekje staat oa: leg alle boeken van sociologen, therapeuten en andere betweters opzij, want nu is het de beurt aan Paul Bühre: vijftien jaar oud en ervaringsdeskundige.

“Van het ene moment op het andere wordt alles me te veel en kan ik me niet voorstellen dat ik mijn leven op de rit zal krijgen. Bij mij helpt het om erover te praten of om een droevige/mooie film te kijken of te sporten om op andere gedachten te komen. Soms verdwijnt het dan even snel als het gekomen is, soms wil het gewoon niet weggaan. In ieder geval heb je iemand nodig om mee te praten, iemand die naar je luistert. Soms kom je er zonder hulp of een schop onder je kont van vrienden of familieleden gewoon niet meer uit. Zo is dat bij mij tenminste. Liever iemand die op de man af zegt dat hij er genoeg van heeft dat ik de hele tijd op de bank voor me uit lig te staren, dan iemand die me voorzichtig vraagt of ik niet zin heb om iets nuttigs te gaan doen. Hoewel het voor anderen niet altijd gemakkelijk is om op de juiste wijze te reageren.”

 “Ik vind het vreselijk moeilijk om naar adviezen van anderen te luisteren, maar als ik het doe, levert het meestal wel iets goeds op. Over je eigen schaduw springen is hiervoor de juiste uitdrukking. De eerste keer is het moeilijkst, na verloop van tijd wordt het iets eenvoudiger om erover te praten. Maar het is elke keer weer een uitdaging. Mijn ouders hadden destijds gelukkig snel door wat er aan de hand was en daar ben ik ze nog steeds dankbaar voor. Op zulke momenten is het goed om te weten dat je er niet alleen voor staat. Wat niet wil zeggen dat ouders hun kind moeten bespioneren en zijn dagboeken zouden moeten lezen. Maar dat ze echt zouden moeten proberen te begrijpen hoe het met hem gaat. In dit geval is vragen uitdrukkelijk en toegestaan, zelfs als de persoon in kwestie zich ertegen verzet. Zelf heb ik van die dagen dat ik niet wil praten, maar het tegendeel bedoel. Vaak is er maar een kleine aanleiding nodig en ik barst los. In dit geval is vragen stellen dus goed, en praten helpt echt. Als je ouders je niet begrijpen en je niet meteen naar een psycholoog wilt, is er misschien een vertrouwenspersoon op school of een trainer bij je sport met je goed overweg kunt. Of een goede vriend aan wie je alles kunt vertellen omdat hij je altijd steunt. En je moet leren met je problemen en gebreken te leven en wel zo, dat je het goed met jezelf en met de mensen van wie je houdt kunt vinden.”

Pubers vinden het zelf dus ook lastig hoe ze in contact blijven met hun omgeving. Het is geen onwil maar ze zitten in een soort spagaat, aan de ene kant willen ze zelfstandig zijn en hun eigen oplossingen bedenken en aan de andere kant zijn ze nog zoekende in een goede balans tussen emotie en ratio. Dit heeft met ervaring en training te maken en daar hebben ze onze begeleiding nog hard bij nodig. Blijven communiceren met ze en met ze in gesprek gaan.

Wordt vervolgd.

 

Train je brein en leer beter!

Er gebeurt heel veel in je brein, het is een soort fabriekje. We weten steeds beter hoe het brein werkt. Dat komt omdat onderzoekers met speciale apparaten een soort foto kunnen maken van wat er allemaal in je brein gebeurt. Terwijl je aan iets denkt of iets doet kun je op een scan zien welk deel van je hersenen actief is en hoe er samengewerkt wordt door verschillende delen van je brein. Je kunt zelfs zien of je ergens veel voor geoefend hebt. De weggetjes en gebiedjes die je gebruikt om bijvoorbeeld goed te kunnen voetballen of vioolspelen zijn dan beter ontwikkeld.

 

Je kunt je brein trainen
Als je nog niet volwassen bent dan is je brein nog niet af, dat is pas rond je 25e jaar. Er gebeurt dus nog heel veel in je brein als je veel nieuwe dingen leert, en dat doe je meestal in de puberteit. Het is dus niet zo dat het vaststaat hoe slim je bent en of je wel of niet ergens goed in bent. Je denkt misschien dat je niet goed in rekenen bent of juist in taal. Eigenlijk klopt dat niet, je kunt je brein trainen om slimmer te worden of ergens heel goed in te worden.

Er zitten wel ongeveer 100 miljard hersencellen in je brein! Je kunt een hersencel vergelijken met een boom met takken. Die takken ontvangen informatie en de stam geeft informatie door aan andere cellen en zo krijg je een heel netwerk van ‘pratende’ en communicerende hersencellen. Als er contact wordt gemaakt tussen cellen wordt er een beetje elektriciteit doorgegeven.

Wat gebeurt er met je hersencellen wanneer je iets nieuws probeert te leren?
Hersencellen die niet eerder contact met elkaar hebben gemaakt gaan dat doen en er worden nieuwe verbindingen gemaakt. Het contact is eerst nog zwak maar als die cellen steeds weer contact met elkaar maken dan veranderen die cellen. Wanneer je steeds hetzelfde oefent dan krijgen die takken meer uitlopers en de stam krijgt meer wortels. De hersencellen gaan steeds beter en makkelijker met elkaar praten en die cellen worden dus steeds sterker. Dingen die je dus eerst moeilijk vond om te leren gaan steeds makkelijker. Bijvoorbeeld wiskunde, Frans leren of een sport beoefenen! De cellen wordt steeds sterker en aan elkaar verbonden tot een sterk netwerk.

Het is wel belangrijk dat als je ergens beter in wilt worden, je op veel verschillende manieren oefent en daar al je zintuigen bij gebruikt. Hoe je dat het beste kunt doen dat ga ik  aan de hand van huiswerktips en handige weetjes op mijn blog laten zien. En alles wat hier te lezen is, is ook bedoeld voor ouders die graag willen helpen maar niet zo goed weten hoe ze dat het beste kunnen doen.