Pubers zijn niet moeilijk, ze hebben het moeilijk
Ik heb recht op liefde en aandacht. Ik heb honger geef me te eten, ik ben bang help me, ik heb verdriet troost me, ik begrijp de wereld niet, leg het me uit, ik voel me zo onzeker en hulpeloos onder al die eisen en verwachtingen. Zie en accepteer mij zoals ik ben en luister naar mij.
Als je een kind op de wereld zet, krijg je er geen handleiding bij. Maar dat zou ook niet nodig moeten zijn want onze behoeften zijn universeel en zijn ouders (opvoeders) ook niet zelf kind geweest?
Waarom raken ouders in de stress als kinderen in de puberteit komen? De veelheid aan boeken, artikelen in tijdschriften en op internet met goedbedoelde adviezen en tips, het is bizar…. Want waarom het niet aan die pubers zelf vragen?
We hebben hoge verwachtingen van kinderen en het liefst zien we allemaal een Einstein in ze want wat zijn ze bijzonder, speciaal, begaafd…
Ik heb geen speciaal talent, ik ben slechts nieuwsgierig.
Deze uitspraak is van iemand die we allemaal een genie vinden. Inderdaad het is Albert Einstein. Als kind werd er veel van hem verwacht en zijn moeder dacht zelfs dat hij achterlijk was. Hij zat het liefst de hele dag stil muziek te luisteren of te lezen. Hij hield niet van school, op de middelbare school haalde hij slechte cijfers. Van zijn klasgenoten moest hij ook al niets hebben, die vonden hem stom.
Als de etiketjes: dyslexie, autisme, AD(H)D e.d. in zijn tijd al bestaan hadden, had hij er zeker een aantal gekregen. Hoe jammer (en vooral triest) is het dat we die ‘bijzondere’ mensen pas gaan waarderen en accepteren als ze er niet meer zijn.
Einstein kreeg het niet cadeau in zijn leven, hij ondervond veel weerstand en tegenwerking in zijn doelen en idealen en zijn privéleven ging ook niet bepaald over rozen.
Met de universele handleiding en de uitspraak van Einstein in je achterhoofd kun je een eind komen maar daarnaast heb je moed (om met tegenwerking en tegenslag om te gaan) en heel veel doorzettingsvermogen nodig.
Lezen hoe andere pubers/jongeren hier mee omgaan? Lees het boek: Bas zoekt zin in zijn leven. Je kunt de eerste drie hoofdstukken gratis opvragen via de mail.
Het boek is te bestellen bij de schrijver of bij uitgeverij Boekscout, Bol.com en de boekhandel
Wat is jouw verhaal? Je mag me alles vertellen…
Na ruim twee jaar “bloed, zweet en tranen” is mijn debuut Bas zoekt zin in zijn leven verschenen. In mijn blog schrijf ik over thema’s en onderwerpen die belangrijk zijn voor jongeren en waar ze vaak mee worstelen. Ze gaan nadenken over hun leven; wie ze zijn en willen zijn en naar zin in het leven.
Het fietspad strekt zich voor hem uit. Hij heeft nu de wind van voren en moet harder trappen om de vaart erin te houden. Hij voelt zich moe, leeg. Er vallen druppels op zijn gezicht. En daar is weer dat gevoel, dat gevoel dat hem soms overvalt als hij rechtsaf slaat en zijn vrienden rechtdoor fietsen. Even een steek van eenzaamheid. Dat stemmetje in zijn hoofd dat vragen gaat stellen over zijn vrienden. Zijn het wel echte vrienden? Waarom zouden ze hem aardig vinden of met hem om willen gaan? Wat stelt hij nou helemaal voor? Hij vindt zichzelf niet eens aardig. Hij schudt zijn hoofd, probeert zichzelf weer recht te trekken. Hij probeert het echt wel, wat positiever te denken maar dan komen die sombere gedachten weer in zijn hoofd, onzekerheid weer de kop opsteekt en hij over alles en iedereen gaat twijfelen.
Een fragment uit het boek waarin we de worsteling van Bas zien. Bas is het alter ego van een jongen die op mijn pad kwam en die ik zag worstelen met zich anders voelen (buitenbeentje) en er toch bij willen horen. Het verhaal van ‘’Bas’’ is uniek maar tegelijkertijd universeel want erbij willen horen, je gezien en geaccepteerd voelen, is waar we allemaal naar op zoek zijn.
‘Je mag me alles vertellen…’ Dat heb ik tegen “Bas” gezegd. We zijn de diepte ingegaan en hij heeft zijn verhaal met mij gedeeld. Daar is vertrouwen en moed voor nodig.
‘Maak er maar wat moois van’ was zijn reactie toen ik vroeg wat ik met de gesprekken en zijn verhaal moest doen. Om zijn privacy te waarborgen zijn de gebeurtenissen en gesprekken ‘gefictionaliseerd’ en is het een roman geworden.
Iedereen heeft een verhaal en verhalen zijn er om door te vertellen. Ik hoop dat het verhaal van Bas voor andere jongeren van betekenis kan zijn en dat ze het aandurven hun eigen verhaal te gaan vertellen en delen.
Wat is jouw verhaal? Je mag me alles vertellen…
Handleiding voor een puber?
Communicatie tussen ouders en kinderen. Het blijft ingewikkeld en vaak een gedoe, vooral in de puberteit. Ze luisteren niet, super irritant, ze willen altijd gelijk (en het laatste woord) hebben. Stress en geen tijd want druk, druk, druk en ze moeten zoveel.
Hieronder een( typische) ouder/kind dialoog:
‘Kom eens naar beneden, we moeten even praten.’
‘Geen tijd, ik ben bezig!’
‘Dan maak je maar tijd, het is belangrijk.’
‘Dat vind jij.’
‘Je bedoelt dat ik moet doen wat je zegt want jij weet wat het beste voor me is.’
‘Je begrijpt er niets van.’
‘Nee, jij begrijpt er niets van, ga eens naar mij luisteren.’
In deze dialoog staat niet wie wat zegt, dat is niet altijd nodig als het duidelijk is wie er aan het woord is. Als we naar de eerste zin kijken, is het heel aannemelijk dat de ouder dit zegt. Dit gaat goed tot we bij de vijfde zin komen want dit is zo’n typische kinderuitspraak maar hier zou het door het ouder gezegd worden. Dezelfde dialoog maar dan zo:
‘Mam, kom eens naar beneden, we moeten even praten.’
‘Geen tijd, ik ben bezig!’
‘Dan maak je maar tijd, het is belangrijk.’
‘Dat vind jij.’
‘Je bedoelt dat ik moet doen wat je zegt want jij weet wat het beste voor me is.’
‘Je begrijpt er niets van’.
‘Nee, jij begrijpt er niets van, ga eens naar mij luisteren.’
Als ik met een kind werk, vraag ik altijd wat ze van mij verwachten of wat ik voor ze kan betekenen. Er valt dan meestal een stilte en een blik van wat heb ik nou aan mijn fiets hangen? Ik breng ze in verwarring want ik draai het om. Kinderen zijn gewend dat er van alles van hen verwacht wordt. We verwachten dat een kind zich gedraagt (lief is en luistert) en zijn best doet op school.
Dat we ervan uitgaan dat het initiatief van een gesprek meestal van een ouder uitgaat, is niet zo gek want die gesprekken gaan meestal over dat je je als kind niet gedraagt (niet lief bent en niet luistert) en niet je best doet op school. Wat doet dat met je als je ouders, boos, verdrietig of teleurgesteld zijn?
Ook hier kunnen we het weer omdraaien want reken maar dat een kind dezelfde gevoelens zal ervaren. Dit is de tragiek van een kind dat zijn gevoelens niet durft te laten zien en zijn conflicten niet begrijpt.
In de tijd dat ik aan mijn boek werkte (voor pubers maar hoop dat ouders het ook gaan lezen…). vroeg ik een jongen waar ik mee werkte, of hij mee wilde lezen. Zijn reactie was (met een hoopvolle blik): is het een soort handleiding?
Voor nu wil ik afsluiten met een uitspraak (handleiding) van een kind:
Ouders kunnen alleen goed advies geven en hen op het rechte pad zetten, maar de vorming van iemands karakter ligt in zijn eigen handen (Anne Frank)
Boek: Bas zoekt zin in zijn leven is verkrijgbaar bij uitgeverij Boekscout, Bol.com of de boekhandel. Het boek is ook te leen bij de bibliotheek.
Tien redenen waarom pubers geen hulp (durven te) vragen
Top 10 lijstjes zijn populair en internet staat er vol mee. Populair zijn lijstjes met tips en adviezen om iets beter te doen. Die zijn er ook voor ouders (van pubers), variërend van hoe ga je om met pubers en tips voor een goed gesprek. Werken deze lijstjes wel, want steeds meer pubers kampen met stress en psychische problemen zoals angst, somberheid en onzekerheid. In dit blog ga ik het omdraaien en vertellen waarom we het zo lastig vinden om over deze onderwerpen te praten.
En als we toch bezig zijn met toplijstjes, eerst maar een top drie van de belangrijkste redenen:
- Angst (voor) afwijzing
- Loyaliteit
- Schaamte
Afwijzing
In mijn vorige blog schreef ik dat afwijzing het ergste is wat iemand kan overkomen (veroorzaker van negatieve stress). Je kunt op allerlei manieren afgewezen worden, bijvoorbeeld voor een opleiding, sollicitatie e.d. maar niets is zo erg als afgewezen worden als persoon. Je niet geaccepteerd of serieus genomen voelen, doet heel veel met mensen. Voor pubers, die in de meest gevoelige periode van hun leven zitten en voor wie sociale acceptatie het belangrijkst is, kan afwijzing het zelfbeeld/zelfvertrouwen aantasten. Praten over negatieve gevoelens is helaas nog steeds een taboe, we doen het zelf ook niet. Wordt er in je omgeving niet gepraat over deze gevoelens, dan zal je al snel denken dat je de enige bent, dat het niet normaal is of misschien wel je eigen schuld.
Loyaliteit
Loyaliteit tussen ouder en kind kan heel ver gaan, het heeft te maken met trouw zijn aan. Als kind ben je afhankelijk van je ouders, je wilt het goed doen en ouders willen dat hun kind gelukkig is. Goed bedoeld maar dat legt druk bij een kind waardoor het niet zo snel of helemaal niet gaat vertellen dat het zich niet altijd gelukkig voelt.
Schaamte
Het gevoel hebben dat je de enige bent, of dat je niet genoeg je best doet om gelukkig te zijn, je schaamt je dood. Dat gevoel kan heel diep gaan en wordt vaak gekoppeld aan schuld. Het is je eigen schuld dat je je slecht voelt, zijn dan gedachten en overtuigingen die je liever voor jezelf houdt.
Wie kan je vertrouwen?
Praten en hulp vragen heeft alles te maken met vertrouwen. Want met wie kun je praten? Dat het voor een puber moeilijk is om met ouders te praten, blijkt wel uit wat ik hierboven beschreven heb. En dan kan het ook zomaar zijn dat hoe je je voelt te maken heeft met je thuissituatie of hoe je ouders met je omgaan.
De tien redenen nog even op een rijtje:
Angst (voor), afwijzing, loyaliteit, schaamte, omgeving praat er ook niet over (taboes), denken dat je de enige bent, schuldig voelen, geen (betrouwbare) mensen om mee te praten, onveilige thuissituatie, én misschien wel de belangrijkste reden; het is ook heel moeilijk om over je gevoel te praten.
Zomaar wat uitspraken van pubers waarom het moeilijk voor ze is om hulp te vragen:
Ik ben gewoon gesloten in wat ik vertel, ik ben iemand die graag dingen voor zichzelf houd.
Ik ben iemand die er eerst heel erg over gaat nadenken en dan pas verhaal gaat doen.
Ik ben bang dat mensen achter mijn rug om over mij praten, dat verwacht ik niet maar ik heb wel het gevoel. Dat is puur mijn onzekerheid.
Durf te vragen
Durf jij wel te praten over (negatieve) gevoelens en wat je bezighoudt? Dan ben je van harte welkom om bij een kopje thee jouw verhaal te doen. Maak een foto van het visitekaartje en mail dat naar: info@truecolors-kindercoaching.nl en geef aan dat je gebruik wilt maken van gratis coaching. Je kunt ook het boek Bas zoekt zin in zijn leven lezen. Bij bestelling krijg je een ‘theepakket’ wat inhoudt dat je ook gebruik kunt maken van gratis coaching.
Stress, piekeren, somberheid en slapeloze nachten; realiteit voor pubers
Op internet, sociale media, kranten en televisieprogramma’s wordt veel geschreven en gesproken over de toenemende stress bij jongeren. Volgens wetenschappers, hulpverleners en ervaringsdeskundigen is dit zorgelijk en zou het zelfs gevaarlijke vormen aannemen. Welke informatie moeten we serieus nemen maar wellicht de belangrijkste vraag; hoe komt het en wat kunnen we er aan doen?
Wat is stress?
Stress kan heel ruim worden omschreven als een reactie op elke prikkel of conditie die spanning veroorzaakt, maar ook in engere zin als een reactie op een negatieve prikkel (Wikipedia). We ervaren allemaal stress, dat hoort bij het leven. Stress kan positief zijn, bijvoorbeeld als we ons voorbereiden op prestaties of werk. Stress ten gevolge van een (heftige) emotionele of traumatische ervaring geeft negatieve stress.
Gevolgen negatieve stress
Stress op zich is dus niet slecht voor ons, het wordt wel een probleem als negatieve stress langdurig is, het kan schadelijk voor de gezondheid zijn. De stresshormonen die vrij komen in de hersenen kunnen niet alleen allerlei gezondheidsklachten geven zoals; hoofdpijn, slapeloosheid maar ook mentale klachten (angst, spanning, depressie). Uit onderzoek blijkt zelfs dat een verhoogd cortisol kan leiden tot hersenbeschadiging en geheugenproblemen.
Belangrijke oorzaken van stress
Uit hersenonderzoek blijkt dat stress een grote invloed heeft op het brein. Onzekerheid, afwijzing, kritiek en buitensluiting zijn de belangrijkste veroorzakers van stress. Jongeren groeien op in een tijd waarin we al op jonge leeftijd hoge verwachtingen hebben en prestaties willen zien. Kinderen moeten gelukkig en succesvol zijn. Ga er maar aanstaan, de druk is enorm! Vervolgens denken we dat ze dat grotendeels zelf kunnen, want ze daarbij helpen en begeleiden lukt niet. We hebben het immers zelf heel druk en moeilijk om gelukkig en succesvol te worden en te zijn. Voldoe je niet aan de verwachtingen, geeft dat weinig zelfvertrouwen en word je onzeker. Je denkt dat je het niet goed doet (kritiek), voelt je afgewezen. Afwijzing is het ergste wat je kan overkomen in het leven en omdat je niet meekunt met de waan van de dag, voel je je buitengesloten. Dit is de realiteit waar we momenteel in leven en pubers opgroeien.
Is er nog hoop?
Niet zo gek dat er uit onderzoek naar voren komt dat de jeugdjaren, met name de manier waarop ouders met kinderen omgaan een bepalende rol spelen hoe we later in ons leven met stress omgaan en onze kwetsbaarheid voor het ontwikkelen van psychische klachten.
Er is nog hoop, de tegenhangers van onzekerheid en afwijzing zijn het geven van controle en zelfbepaling als sociale waardering en steun. In een eerdere blog heb ik al een lans gebroken voor de pubers en jongeren (Pubers verdienen ons respect en oprechte aandacht). Mijn oproep aan ouders en opvoeders; besef wat de invloed van jouw manier van opvoeden is op hoe kinderen opgroeien en met het leven omgaan.
Feit: door negatieve stress worden hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor complexe cognitieve functies minder actief. Ook onze leerstrategieen veranderen tijdens acute stress en gaan we over op de automatische piloot.
Bron: Diesoratie: back to the roots: de jeugd als bron van kwetsbaarheid en veerkracht van prof.dr. Bernet Elzinga, universiteit Leiden
Laat mij maar alleen …
In dit blog ga ik nader in op de vraag waarom het zo lastig is om met pubers te communiceren en waarom ze zich afsluiten en het moeilijk vinden om hun echte gevoelens en wat ze bezighoudt te delen.
Laat mij maar alleen ook al valt het soms niet mee
De titel van de blog is van de songtekst: ‘Laat mij maar alleen’ van Klein Orkest, muziek uit mijn eigen tijd (voor pubers dus zo ongeveer de oertijd) maar het thema is van alle tijden en ook is het nog steeds een taboe. Eenzaamheid zou iets zijn wat bij bejaarde mensen hoort maar ook bij pubers is dit een gegeven waar ze mee te maken hebben en dat begint vaak al op jonge leeftijd.
Marit 14 jaar, op de basisschool gepest
Ik was wel heel eenzaam in die tijd en ook niet gelukkig. Ik had mijn boeken nog, ik heb veel boeken gelezen. Ik was gewoon een bal ellende, puur. En dan zette ik maar een fake smile op.
Bas 16 jaar, vindt sociale contacten aangaan lastig
Als ik dan weer terugfiets naar huis uit school en naar rechts afsla en mijn vrienden rechtdoor fietsen, zeg ik doei en na een tijdje hoor ik een stemmetje in mijn hoofd. Dat gaat allemaal vragen stellen over mijn vrienden, of dat wel echte vrienden zijn en zo. Dan voel ik even zo’n steek van eenzaamheid en dan probeer ik mezelf weer recht te trekken; en ja dat klopt niet en koppie erbij houden. Dat heb ik altijd als ik terugfiets van school.
Wout 15 jaar, voelt zich al zijn hele leven een buitenbeentje
Ik ben gewoon gesloten in wat ik vertel, ik ben iemand die graag dingen voor zichzelf houd. Jongens praten niet, wij hebben daar niet zo’n behoefte aan. Ja, we hebben er wel behoefte aan maar als ik ergens mee zit praat ik daar liever niet met mijn vrienden over. Wij zitten wel zo diep in elkaar maar we laten het gewoon niet zo zien. Dat komt uit de samenleving, dat zeggen ook veel mensen, daar is onderzoek naar gedaan, omdat de samenleving zo wordt opgevoed.
Drie veelzeggende citaten uit gesprekken met pubers. En zoals Wout het al aangeeft, we praten liever niet over negatieve gevoelens, wie wil zich somber, onzeker, angstig of buitengesloten voelen? Want over negatieve gevoelens praten is ook nog zo’n taboe maar ook deze realiteit zullen we zelf en met pubers bespreekbaar moeten maken.
Laat mij maar alleen
Ook al valt het soms niet mee
De eenzaamheid en niemand die er zeurt
Wat ben je stil, waar denk je aan?
En dat laatste zinnetje zouden we wat vaker moeten stellen!
De hele tekst en muziek van ‘Laat mij maar alleen’ is te vinden op songteksten.nl en op youtube.com
Pubers verdienen ons respect en oprechte aandacht
Wat is dat toch dat als er over pubers gesproken of geschreven wordt, dat meestal in negatieve zin is? Ze zouden lui zijn, lastig, brutaal en ouders roepen vaak wanhopig dat er geen land met ze te bezeilen is. Vaak gaat het over school; niet gemotiveerd, slechte cijfers halen en huiswerk waar ze geen zin in hebben. Er zijn boeken vol geschreven waarin verteld wordt hoe ouders/volwassenen met die moeilijke pubers om zouden moeten gaan. Op internet circuleren talloze lijstjes met tips en adviezen. Negatieve labels bij pubers neerleggen helpt niet maar wat dan wel?
Pubers zijn niet moeilijk, ze hebben het moeilijk
Als we al communiceren met pubers ligt de focus van ouders meestal bij het schoolgebeuren terwijl prioriteit bij de puber zijn sociale en gevoelsleven is. De zo vaak genoemde gierende hormonen bepalen hoe een puber zich voelt en juist dat gevoelsleven voert de boventoon.
De meest gehoorde wens van ouders is wel dat ze willen dat hun kind gelukkig wordt. Klinkt mooi maar ja, wat is dat dan en een constante staat van gelukkig zijn is op z’n zachts gezegd niet heel echt realistisch. Want als iemand dat serieus beweert zal de omgeving terecht aan het psychische welzijn van die persoon gaan twijfelen. Want hoe goed bedoeld dat wij kinderen gelukkig willen zien, zijn dit wel verwachtingen die wij van kinderen hebben en kinderen willen graag aan die verwachtingen voldoen omdat ze zich dan geliefd en geaccepteerd voelen. En juist dat zijn de basisbehoeften en of daaraan voldaan wordt bepaald hoe we in het leven staan en hoe we daar mee omgaan. Kinderen ervaren vaak al vroeg in hun leven dat ze niet aan de verwachtingen van volwassenen kunnen voldoen, want kinderen voelen zich niet altijd gelukkig en dat kan komen omdat ze in een wereld zitten waarin ze zich buitengesloten voelen, zichzelf, de mensen en hun omgeving niet begrijpen.
Volwassenheid is… erkennen dat je een prutser blijft
Wij denken vaak als volwasssenen dat we de wijsheid in pacht hebben en dat we wel weten hoe het leven in elkaar zit en hoe je dan wat we allemaal zo graag willen ‘gelukkig zijn’ wordt. Diep in ons hart weten we dat ook wel dat dat niet zo is en zijn we zo naief dat we denken dat onze kinderen dat niet in de gaten hebben. Helaas hebben ze vaak al jong ervaren dat volwassenen ook nogal eens de plank misslaan, onzeker zijn en het ook niet altijd weten. In de puberteit worden ze kritischer, gaan ze onze tekortkomingen zien en willen ze het anders doen en zelf richting aan hun leven gaan geven.
Back to memory lane
Volwassenen lijken te zijn vergeten dat ze zelf puber zijn geweest terwijl die periode voor de meesten een lastige en onzekere tijd was, het ene moment was je bezig met hoe je eruit zag maar ook nadenken over levensvragen zoals; doe ik er wel toe en wat wil ik met mijn leven? De wereld van de huidige pubers mag er dan anders uitzien, hoe ga je met je leven om en welke mensen zijn belangrijk voor mij? blijft voor iedere generatie hetzelfde.
Moeten we dan alle verwachtingen loslaten?
Verwachtingen helpen ons ook om doelen te bereiken dus ze volledig overboord gooien is niet de oplossing maar we moeten wel de onrealistische verwachtingen loslaten, want die belemmeren zowel volwassenen als pubers. En als we pubers al iets willen leren waar ze wat aan hebben, dan is het wel dat we gaan accepteren dat het leven best wel ingewikkeld is, dat tegenslag bij het leven hoort en als het je overkomt, je geen loser bent of gefaald hebt in het leven.
Wat helpt wel?
Als we ons bewust worden en het (voor ouders/volwassenen) ‘moeilijke’ gedrag van pubers gaan begrijpen omdat dit met onze onrealistische verwachtingen te maken heeft, zullen we ervaren dat pubers wel degelijk behoefte hebben aan onze hulp en begeleiding. En als ouders/volwassenen gaan toepassen wat in het hieronder korte puntenlijstje is samengevat, verwachtingen toch nog uit kunnen komen…..
- Laat de goedbedoelde maar onrealistische verwachtingen los
- Maak ‘volwassenheid is erkennen dat je een pruster blijft’ tot lijfspreuk
- Back to memory lane
De uitspraak: volwassenheid is erkennen dat je een prutser blijft, heb ik ‘geleend’ van Desanne van Brederode
Hoe word je (weer) gemotiveerd voor school?
Pubers (en ouders!) hebben vaak de meeste stress over school. Iedere dag je weer motiveren en zin maken om huiswerk te doen, stof leren die je saai vindt, of er het nut niet van inzien. Wat is motivatie eigenlijk en waarom is het zo lastig om je voor school te motiveren?
Wat is motivatie eigenlijk?
Er zijn verschillende vormen van motivatie. Je moet iets doen en meestal is dat iets wat je niet leuk vindt of waar je het nut niet van inziet. Want wees eerlijk, meestal hoef je niet gemotiveerd te worden om bijvoorbeeld met vrienden iets te gaan doen of je favoriete serie op netflix te bekijken. En als het om schoolwerk gaat ben je wellicht hooguit gemotiveerd om voor een proefwerk te leren omdat je anders een slecht cijfer haalt en je docent en ouders daar niet blij van worden. Werken voor een goed cijfer of om je ouders tevreden te stellen is geen echte motivatie. Een ander verhaal is het, dat je het doet omdat je later iets wilt bereiken in de maatschappij, een goede baan waar je ook nog leuk mee kunt verdienen.
Nu is dat ‘later’ vaak het probleem want later is nog heel ver weg en nu al weten wat je wilt gaan doen is voor de meeste pubers nog te onduidelijk en vaag om uit jezelf de motivatie te halen om iedere dag naar school te gaan en huiswerk te maken. Nu zijn er verschillende oorzaken van geen motivatie, die gaan we onderzoeken en nog belangrijker; hoe word je wel gemotiveerd voor school?
Eigen keuze
De ideale situatie zou zijn dat je iets doet wat je interessant of leuk vindt, dat het je eigen keuze is en het iets is wat je graag wilt bereiken. Een school waar je alleen maar leuke en interessante dingen leert, die je ook nog nuttig vindt, zou ideaal zijn maar is uiteraard niet echt realistisch. Zie school maar als voorbereiding op het echte leven en dat is ook niet alleen maar leuk en interessant. En wat die eigen keuze betreft; die heb je echt. Je kunt iedere dag weer denken, ik heb geen zin, vind het saai enz (dat is ook regelmatig zo) maar het helpt je niet echt om de dingen te doen die je (nu eenmaal) moet doen.
Doelen stellen
Wat echt helpt is doelen stellen. Nu kun je doelen op korte termijn en op langere termijn stellen. Dat laastste is het moeilijkst omdat je ‘beloning’ of te bereiken doel nog ver weg is en je voorlopig nog hard moet werken om het te bereiken. Maar je kunt heel goed doelen stellen die je nu helpen om toch iedere dag zonder al teveel tegenzin naar school te gaan en je huiswerk te maken.
Nu kun je heel erg in je (negatieve) gevoel blijven hangen, maar kijk ook naar wat je wel leuk en interessant vindt. Waar ligt je belangstelling en van welke vakken word je wel enthousiast? (of die ene leraar die voor jou het verschil maakt door boeiend over zijn vak te vertellen).
Stel doelen voor jezelf en zet ze op papier
Bedenk eerst je doel voor de langere termijn. Ik ga ervan uit dat je met naar school gaan je schooldiploma wilt halen dus dat zou je einddoel kunnen zijn. Je kunt voor de motivatie een tussendoel stellen, dat zou dan overgaan naar de volgende klas kunnen zijn. Maak ook een lijstje met zaken die je nu motiveren om je schoolwerk te doen, zoals vakken die je belangstelling hebben, leuke schoolsfeer, goede vrienden/klasgenoten e.d. Print het uit en hang het op bij je werkplek zodat je het iedere dag ziet!
Vraag hulp!
Er wordt nogal wat van je gevraagd op de middelbare school. Je moet zelfstandig kunnen werken, huiswerk plannen en organiseren, veel nieuwe leerstof tot je nemen, omgaan met je emoties, aandacht, concentratie en motivatie. Dit zijn allemaal zaken die je vaak nog moet leren en als je deze vaardigheden nog niet beheerst, kan dat er ook voor zorgen dat je weinig of geen motivatie hebt. Huiswerkbegeleiding of coaching zou dan een oplossing kunnen zijn. Bespreek dit met je ouders en/of je mentor op school.
Je kunt ook zelf al aan de slag met de huiswerktips die ook op deze blog staan en er staan nog meer informatieve en interessante artikelen die je kunnen helpen en motiveren!
Tips voor als je een (motivatie)dipje hebt:
Even chillen, naar je favoriete muziek luisteren, lekker tussendoortje eten, een leuke activiteit plannen met vrienden of praat erover met iemand die belangrijk voor je is.
Hoe je beter en makkelijker kunt leren met dopamine
Huiswerk maken en leren voor repetities, activiteiten die dagelijks aan de orde zijn maar waar je niet bepaald meteen enthousiast en blij van wordt, dus laat staan dat je er uit jezelf gemotiveerd aan begint. Maak gebruik van dopamine! Klinkt als een soort drug en dat is het ook wel een beetje en…. je kunt het zelf maken!
Wat is dopamine en waarom gaat leren makkelijker als je het interessant vindt of als je nieuwsgierig bent?
Dopamine wordt ook wel het ‘gelukshormoon’ of het ‘geluksstofje’ genoemd. Op het moment dat er in de hersenen dopamine wordt aangemaakt, geeft dat een fijn gevoel en word je blij. Hoe je gebruik kunt maken van dopamine bij het leren kun je hier ontdekken.
Dopamine is een stofje dat alleen in de hersenen wordt aangemaakt en daar ook blijft. Dit stofje komt vrij als je iets nieuws gaat leren en als je het interessant of leuk vindt (of als je zin in iets lekkers hebt!). Wanneer deze stofjes vrijkomen worden de boodschappen tussen de hersencellen makkelijker doorgegeven. Je leert dus makkelijker en je onthoudt het ook beter. De taak die je gaat doen moet ook weer niet te makkelijk zijn, het is een kwestie van puzzelen en uitproberen, het moet dus een uitdaging zijn. De dopamine zorgt ervoor dat je hersencellen goed met elkaar communiceren en sterke verbindingen maken.
Proud to be vout!
Niemand vindt het fijn om fouten te maken, het voelt als falen maar eigenlijk zou je het niet erg moeten vinden om fouten te maken. Wie kent niet het gezegde: van fouten maken leer je! Dat is ook zo want als je geen fouten maakt dan leer je ook niet echt. We zeggen dan: proud to be vout. In je hersenen zit een gebiedje dat ook wel het ‘oh shit centrum’ wordt genoemd. Maak je een fout of gaat iets mis, dan zorgen dit ‘oh shit centrum’ én dopamine ervoor dat je op zoek gaat naar andere manieren om het op te lossen. Wel belangrijk is dat je niet al opgegeven hebt (het lukt me toch niet!). Niet opgeven dus, zie het als een uitdaging om toch vol te houden en te blijven proberen. Dat helpt je brein om dingen makkelijker te leren en beter te onthouden. En lukt het uiteindelijk wel dan word je voor al die inspanning en geploeter beloond met je portie zelf aangemaakte dopa, wat je een blij en trots gevoel geeft.
Eet wat lekkers
Dopamine wordt ook aangemaakt als je bijvoorbeeld chocola, fruit of noten eet. In chocola, appels, bananen en amandelen zitten stofjes die er voor zorgen dat de hersenen dopamine aanmaken. Dus als je gaat leren, eet een stukje chocola, neem een appel of banaan of een handje amandelen.
Bij de huiswerktips schrijf ik regelmatig over hoe je op verschillende manieren kunt leren en studeren. Bij leren is het namelijk belangrijk dat je al je zintuigen gebruikt zodat je de lesstof beter en langer onthoudt. Lees bijvoorbeeld hoe je het beste woordjes kunt leren of een goede samenvatting of mindmap kunt maken.